နယ္စပ္ျမိဳ႕ေလးမို႔ စဥ္းစားေပးေစခ်င္
ျမန္မာျပည္ေတာင္ဘက္စြန္းဆံုးေကာ့ေသာင္းျမိဳ႕တြင္ ဆိုင္ကယ္တကၠစီဆြဲစားသူမ်ား ရွိပါသည္။ထိုသုိ႔ဆိုင္ကယ္ကယ္ရီေမာင္းစားေနသူမ်ား သည္ဆိုင္ကယ္သမားေလာကတြင္ေပ်ာ္လို႔ ဒုကၡခံ ဆြဲစားေနျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့အတြက္ ရိုးသားစြာလုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနသည့္ဆိိုင္ကယ္သမားမ်ားႏွင့္ ေျခာက္ကပ္ေနသည့္ျမိ႕အား စာနာစြာျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ယဥ္ထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႔မွ ထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ ဥပေဒအား ျပင္ဆင္ေပးေစလိုပါသည္။ ဆိုင္ကယ္တစ္စီးတြင္ အျပစ္တစ္စံုတရာေတြ႔ရွိက ဒဏ္ေငြ ငါးေသာင္း သံုးေသာင္းဆိုသည္ညႏႈန္းထားမွာ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနအား တရား၀င္ ဓါးျမလိုင္စင္ထုတ္ေပးသကဲ့သို႔ျဖစ္ေနျပီး မရွိဆင္းရဲသား လူတန္းစားမ်ားအဖို႔ အဘယ္ကဲ့သို႔ ဒုကၡပင္လယ္ေ၀မည္ကို ကိုယ္ခ်င္းစာတရားေလးမ်ားထားျပီး ဒဏ္ေငြအား ေျဖေလ်ာ႔ေပးႏိုင္ပါရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။
ျမဴ ႏွင္း(ေအးရိပ္ျငိမ္)
တစ္လင္တစ္မယား ဥပေဒဆုိင္ရာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား၊ ===========================================
တစ္လင္တစ္မယား ဥပေဒျပ႒ာန္းလိုက္ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးထု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သေဘာက်ၾကတယ္။ မ်ိဳးခ်စ္ေတြကလည္း ကိုယ့္စိတ္ကူးနဲ႕ကုိယ္ သေဘာေခြ႕ေနၾကတယ္။ တစ္လင္တစ္မယားဆုိရံု အေပၚယံ ၾကည့္ရံုနဲ႕ေတာ့ အေျဖမထြက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဥပေဒျပ႒ာန္းလုိက္ျခင္း၏ အႏွစ္သာရကုိ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ သီးျခားရလဒ္ေတြ ထြက္ေနတာကို ေအာက္ပါအတုိင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။
(၁) ထံုးတမ္းဥပေဒကုိ ထိခိုက္ျခင္း
------------------------------------
တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒ ျပ႒ာန္းျပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒကုိ ဖ်က္သိမ္းလုိက္ရာ ေရာက္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒမွာ အိမ္ေထာင္မႈခန္း၊ အေမြခြဲေ၀ခန္းေတြ ရွိေနပါတယ္။ မယားျပိဳင္ စနစ္ကို လက္ခံထားပါတယ္။ တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒက ေနာက္မိန္းမယူတာကို ခြင့္မျပဳဘူး။ ေထာင္ခ်မယ္လုိ႕ ဆုိလုိက္တဲ့အတြက္ ေနာက္မိန္းမယူတာဟာ တရားမ၀င္ျဖစ္သြားပါတယ္။
ဥပေဒသေဘာအရ ထံုးတမ္းဥပေဒမွာ မယားျပိဳင္စနစ္ကို ဘယ္လုိဘဲ ခြင့္ျပဳ ခြင့္ျပဳ၊ တစ္လင္တစ္မယား အထူးဥပေဒက လႊမ္းမုိးသြားပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ထံုးတမ္းဥပေဒမွာ မယားျပိဳင္ကို လက္ထက္ပြားအက်ိဳး ခံစားခြင့္၊ ေမြးလာတဲ့ကေလးကို အေမြဆက္ခံခြင့္ ေပးေပမယ့္ အထူးဥပေဒက မယားျပိဳင္ကို တရားမ၀င္လုိ႕ သတ္မွတ္တဲ့အတြက္ ေနာက္မယားနဲ႕ သူ႕ကေလးေတြဟာ ပစၥည္းခြဲေ၀ခြင့္ႏွင့္ အေမြဆက္ခံခြင့္ ဆံုးရႈံံးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အလားတူဘဲ တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒဟာ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒကုိ ထိခိုက္ေစသလို အစၥလာမ္ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒႏွင့္ ဟိႏၵဴဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒကုိ ထိခိုက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၂) မိသားစုမ်ား ျပိဳကြဲႏိုင္ျခင္း
------------------------------------
ေနာက္မယားယူခ်င္ရင္ ပထမ မယားကို ကြာရွင္းႏိုင္တာဘဲလုိ႕ ဆုိစရာရွိပါတယ္။ တစ္လင္တစ္မယား ဥပေဒကလည္း အိမ္ေထာင္ၾကီးရွိလွ်က္နဲ႕ ေနာက္မိန္းမ မယူရဘူးလို႕ ဆုိထားတာကိုး။ ဒီေတာ့ မယားၾကီးနဲ႕ ကြာရေတာ့မယ္။ မယားၾကီးနဲ႕ ကြာရျပီ ဆုိကတည္းက သူတုိ႕ ထူေထာင္ထားတဲ့ လူမႈစီးပြား၊ လုပ္ငန္းစီးပြားေတြ ပ်က္စီးရလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းအရ ရွိျပီးသားစီးပြားကုိ သရက္ေစ့ထက္ျခမ္း ခဲြရမွာ မုိ႕လုိ႕ဘဲ။
ေနာက္မယားလုိခ်င္တဲ့ ေယာက်္ားက ရွာတဲ့စီးပြားကို မိန္းမကုိ အကုန္မအပ္ေတာ့တာမ်ိဳး ျဖစ္လာႏိုင္ပါ တယ္။ ျမန္မာေတြရဲ႕ ဓေလ့မွာက ေယာက်ာ္းရွာတဲ့ပုိက္ဆံ မိန္းမကို အပ္ေလ့ရွိၾကတယ္။ ခုေတာ့ ဒီဥပေဒေၾကာင့္ ေယာက်ာ္းေတြက ကဲ့လာၾကလိမ့္မယ္။ လူမႈေရး ပိုမိုရႈပ္ေထြးလာႏို္င္ပါတယ္။
(၃) ဥပေဒအာဏာသက္၀င္ရန္ ခဲယဥ္းျခင္း
---------------------------------------------
ကဲ ေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္က ေနာက္မိန္းမယူထားပါျပီတဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ အျပင္မွာ သြားအိပ္ေနပါျပီတဲ့၊ မယားၾကီးကလည္း သိပါျပီတဲ့။ တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒအရဆုိ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ဘဲ။ ကုိယ့္ေယာက်ာ္းကုိ လက္ရွိမယားက တုိင္မွာတဲ့လား။ တုိင္ပါျပီတဲ့၊ ႏွစ္ဘက္ေဆြမ်ိဳးၾကားမွာ ကုိယ့္ေယာက်ာ္းကို ေထာင္ထဲထည့္တဲ့ မိန္းမက ဘယ္လုိမ်က္ႏွာနဲ႕ ေနရမတဲ့လဲ။ မိသားစု၀င္က တုိင္တန္းတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ဖုိ႕ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ဥပေဒ အာဏာ သက္၀င္ဖုိ႕ ခဲယဥ္းပါလိမ့္မယ္။
(၄) ျခိမ္းေျခာက္ေငြညွစ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ျခင္း
---------------------------------------------------
ေနာက္မယားယူတာ၊ အျခားတစ္ေယာက္နဲ႕ အတူေနတာ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္လုိ႕ သတ္မွတ္ထားတယ္။ ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထံုးဥပေဒ ေနာက္ဆက္တဲြဇယား(၂)အရဆုိရင္ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ခ်မွတ္မယ့္အမႈမွာ ၀ရမ္းမပါ ဘဲ ဖမ္းလုိ႕ရတယ္။ ရဲအေရးပုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အဓိပါယ္။ အာမခံ မရဘူး။ ေက်ေအးခြင့္မရွိဘူး။
အျပင္မွာ တစ္ညေလး သြားအိပ္မိပါတယ္။ ဥပေဒအတားအဆီးေတြက တစ္ပံုၾကီးျဖစ္ေနတယ္။ အိပ္ေနတုန္း ဖမ္းမိတာနဲ႕ အခ်ဳပ္နဲ႕ ေနရေတာ့မယ္။ အာမခံမရေတာ့ဘူး။ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပစ္မႈ က်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ-၁၅၄ အရ မည္သူမဆို တိုင္တန္းလုိ႕ ရတယ္။ ျပင္ပသူစိမ္းတစ္ေယာက္က လူတစ္ဦး အျပင္မွာ အျခားတစ္ေယာက္နဲ႕ အိပ္တာကို မွတ္တမ္းယူျပီး ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ျပဳလုပ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဥပေဒအသစ္ဟာ ကုိယ့္မိသားစုအေရးကို သူစိမ္းကို စြက္ဖက္ခြင့္ ေပးရာေရာက္ေနပါတယ္။
(၅) လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ျပႆာနာ
-----------------------------
ကုိယ့္ေယာက်ာ္း အျပင္မွာ တစ္ျခားမိန္းမတစ္ေယာက္နဲ႕ သြားအိပ္ပါျပီတဲ့၊ ကာမပုိင္မိန္းမက တရားမစြဲ ဘဲ ရဲက ဒါမွမဟုတ္ အျခားျမင္တဲ့ တစ္ေယာက္က တရားစြဲခြင့္ရေနတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ျပစ္မႈက်င့္ထံုး ဥပေဒပုဒ္မ-၁၄၅၊ ရဲလက္စြဲ (ဒုတိယတြဲ) အပိုဒ္-၁၄၁၁ အရ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈမွာ မည္သူမဆုိ တုိင္ၾကားႏိုင္ လုိ႕ပါဘဲ။
ဒါဆုိရင္ ရဲေတြဟာ လူဆိုးသူခုိးဖမ္းတဲ့အလုပ္ေတြ လုပ္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဟိုတယ္ေတြ တည္းခုိခန္း ေတြမွာ အေပါက္ေစာင့္ေတြ လုပ္လာပါေတာ့မယ္။ အဖုိးၾကီးတစ္ေယာက္နဲ႕ ေကာင္မေလးေခ်ာေခ်ာ ေတြ႕တာနဲ႕ ဟိုတယ္၊ တည္းခုိးခန္း တံခါးကို ရိုက္ခ်ိဳးဖမ္းခြင့္ ရွိေနပါတယ္။ ရဲအေရးပိုင္တဲ့အမႈမွာ ျပစ္မႈက်င့္ထံုး ဥပေဒပုဒ္မ-၁၅၆ အရ ရဲက အလုိအေလ်ာက္ စံုစမ္းခြင့္ရွိေနလုိ႕ပါဘဲ။
ရဲကုိယ္တုိင္က ဒါမွမဟုတ္ ရဲက လက္ေထာက္ခ်တဲ့ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က ဒါမွမဟုတ္ အတြင္းသိ အစင္းသိ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က အျပင္မွာ မိန္းမတစ္ေယာက္နဲ႕ အိပ္တဲ့ေယာက်ာ္းကို ျခိမ္းေျခာက္လာႏိုင္ ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈျဖစ္ေနလုိ႕ မည္သူမဆုိ တုိင္တန္းခြင့္ ရွိေနလို႕ပါဘဲ။ ရဲစခန္းမွာ အမႈသြားဖြင့္လုိက္ရံုပါဘဲ။ ရဲကလည္း အမႈဖြင့္လွစ္ခြင့္ ရွိေနပါတယ္။ ျပစ္မႈက်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ-၁၅၄ အရ ရဲအေရးပိုင္တဲ့အမႈကုိ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း သိရွိသူ မည္သူမဆုိ အမႈဖြင့္လွစ္ခြင့္ ရွိေနလုိ႕ပါဘဲ။
ရဲက စံုစမ္းေထာက္လွမ္းျပီး သက္ေသေတြ တည္ေဆာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္တန္းလုိက္ရင္ကို လံုေလာက္ေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ခံရတဲ့ ကုိဖုိးေဆာ့ကေတာ့ အခ်ဳပ္နဲ႕ ေနေပေတာ့ဘဲ။ မသမာမႈေတြ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈျဖစ္လုိ႕ တုိင္ခ်က္ဖြင့္ျပီးတာနဲ႕ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းေတာ့မွာပါဘဲ။ အာမခံ မရတဲ့ အမႈျဖစ္လို႕ အခ်ဳပ္နဲ႕ ေနရပါေတာ့မယ္။
အရပ္ထဲမွာ ေငြေခ်းေငြငွားကိစၥကိုဘဲ ယံုၾကည္အပ္ႏွံစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ျပီး ျပန္မဆပ္ႏိုင္တာနဲ႕ ျပစ္မႈဥပေဒပုဒ္မ-၄၀၆ နဲ႕ တရားစြဲတာကို ျမင္ဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ အာမခံ မရတဲ့အမႈျဖစ္ေတာ့ အခ်ဳပ္ျပျပီး ေငြမရမက ေတာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ိဳးကို လုပ္လာၾကပါတယ္။ ဥပေဒကို အသံုးခ်ျပီး အာမခံမရျခင္းကို အသံုးခ်ျပီး လူလူခ်င္း ႏွိပ္စက္တဲ့ ကိစၥေတြကို ျမင္ဖူးၾကမွာပါ။
ေနာက္မယားထားမိတာနဲ႕ ဒါမွမဟုတ္ အျခားတစ္ေယာက္နဲ႕ အတူအိပ္မိတာနဲ႕ ရဲအေရးပုိင္တဲ့ျပစ္မႈလုိ႕ သတ္မွတ္ထားျပီး အာမခံမေပးတဲ့အတြက္ မသမာသူေတြက အခ်ဳပ္ျပျပီး ေငြညွစ္တဲ့ကိစၥေတြ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ိဳးသားေတြအေပၚ မိန္းကေလးအေယာင္ျပျပီး ဂိုဏ္းဖြဲ႕ေငြညွစ္မႈေတြ ေပၚလာႏိုင္ ပါတယ္။ ဥပေဒအသစ္ဟာ ဥပေဒကုိ နားလည္တဲ့ လူဆုိးဂိုဏ္းေတြအတြက္ လုပ္စားဖုိ႕ အခြင့္အလမ္း ေပးရာ ေရာက္ေနပါတယ္။
(၆) ျပစ္ဒဏ္ကုိ ျပင္ဆင္သင့္ျခင္း
----------------------------------
တကယ္ေတာ့ ေနာက္မယားထားတာ၊ အျပင္မွာ အတူေနတာ လူမႈေရးကိစၥသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပစ္မႈမဟုတ္ပါ။ ျပစ္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ သတ္မွတ္ျခင္းမွာလည္း အလြန္မ်ားပါတယ္။ မျဖစ္မေန ျပစ္ဒဏ္သတ္မွတ္ဖုိ႕ လုိအပ္တယ္ဆုိရင္လည္း ေထာင္ဒဏ္(၃)ႏွစ္ေအာက္သာ ျပ႒ာန္းသင့္ပါတယ္။
အထူးဥပေဒအရ ေထာင္ဒဏ္(၃)ႏွစ္ေအာက္ ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ ျပစ္မႈက်င့္ထံုးဥပေဒ ေနာက္ဆက္တဲြ ဇယား(၂) အရ ၀ရမ္းမပါဘဲ ဖမ္းဆီးခြင့္ မရွိပါဘူး။ အာမခံ ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ရမ္းမပါဘဲ ဖမ္းဆီးခြင့္ မရွိဘူး ဆုိရင္ ရဲအေရးမပိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ရဲအေရးမပုိင္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ ရဲစခန္းမွာ ေတြ႕ကရာလူက အမႈသြားေရာက္ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ရဲအေရးမပိုင္တဲ့အမႈကုိ တရားရံုးမွာ ဦးတုိက္ေလွ်ာက္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရဲအေရး ပုိင္တဲ့အမႈမွာလုိ အမႈတုိင္ၾကားရံုႏွင့္ တရားရံုးေရွ႕ သက္ေသထြက္ရံုေလာက္ဘဲ တာ၀န္ရွိမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈမွာလုိ ရဲက သက္ေသေတြကို စစ္ေဆးတင္ျပတာမ်ိဳးလုပ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဦးတုိက္ ေလွ်ာက္ထားရတဲ့အမႈျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တာကို မည္သူမဆုိ တုိင္ၾကားခြင့္ ရွိသည့္တုိင္ေအာင္ ကိုယ္တင္ျပလိုတဲ့ သက္ေသေတြကို ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ တင္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတိုက္ေလွ်ာက္ထားမႈ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဦးတုိက္တုိင္တန္းသူဟာ စြဲခ်က္မတင္မခ်င္း တရားရံုးတက္ေရာက္ရပါလိမ့္မယ္။
ေထာင္ဒဏ္ကို (၃)ႏွစ္ေအာက္ ျပ႒ာန္းလုိက္မယ္ဆုိရင္ ရဲအေရးမပိုင္တဲ့အမႈျဖစ္တဲ့အတြက္၊ ဦးတုိက္ ေလွ်ာက္ထားရေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္၊ ဦးတုိက္ေလွ်ာက္ထားသူကုိယ္တုိင္ စြဲခ်က္မတင္မခ်င္း ရံုးတက္ေရာက္ ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို အလြယ္တကူ စြပ္စြဲမႈေတြ မျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ကာမပိုင္ျဖစ္သူ လက္ရွိမယားကုိယ္တုိင္က မေက်နပ္လုိ႕ တရားစြဲဆုိတာမ်ိဳး ျဖစ္မွသာ ပိုမိုသဘာ၀က်မည္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္ အျပင္မွာအိပ္တာကို ကာမပိုင္ မိန္းမ မဟုတ္တဲ့ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က တရားစြဲဆုိခြင့္ ရွိေအာင္ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ ျပ႒ာန္းထားျခင္းျဖင့္ ရဲအေရးပိုင္မႈ ျဖစ္ေနေစသည္မွာ တရားမွ်တမႈ မရွိပါ။
(၇) ဥပေဒ လက္တစ္လံုးျခား ကိစၥရပ္မ်ား
--------------------------------------------
အိပ္ေထာင္ရွိလွ်က္နဲ႕ ေနာက္မိန္းမနဲ႕ေနရင္ ေထာင္ဒဏ္ဆုိေတာ့ ပထမအိမ္ေထာင္ကို ကြဲတဲ့ဟန္ေဆာင္ စာခ်ဳပ္ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ပထမ မိန္းမကို ဆက္တာ၀န္ယူထားမယ္။ လုပ္ေကၽြးမယ္။ ကေလးေတြကိုလည္း ဆက္ေက်ာင္းထားမယ္ဆုိရင္ အိမ္ေထာင္မကြဲလိုတဲ့ မိန္းမကေတာ့ ဟန္ေဆာင္စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထုိးေပးႏိုင္ပါတယ္။
ဒုတိယမယားနဲ႕လည္း ေနာက္ထပ္ ဟန္ေဆာင္ကြဲ စာခ်ဳပ္ေတြ ထပ္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ပထမ၊ ဒုတိယ ဆက္ေပါင္းေနမယ္၊ ကေလးေတြလည္း ဆက္ေမြးေနမယ္၊ ေထာင္လည္း မက်ဘူး။ အဆက္ဆက္ကြာရွင္းစာခ်ဳပ္ ေတြ ကုိင္ထားလုိက္ရံုဘဲ၊ ေနာက္မယားေတြ ဆက္ယူခြင့္ ရွိေနပါတယ္။
မယားကို အေသႏိုင္တဲ့လူမ်ိဳးေတြဟာ ဘယ္သူေတြလဲ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ဘယ္လူမ်ိဳးေတြမွာ ဒီလုိကိစၥမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္သလဲ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။
ဒီတစ္လင္တစ္မယားဥပေဒဟာ ဘာသာေရးအရ မယားအမ်ားယူစနစ္ကုိ က်င့္သံုးတဲ့ လူမ်ိဳးေတြကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါဘူး။ သူတုိ႕မယားကုိသူတုိ႕ ႏိုင္လုိ႕ပါဘဲ။ ကြာရွင္းဟန္ေဆာင္စာခ်ဳပ္ေတြ လုပ္လာႏိုင္လုိ႕ပါဘဲ။ ဟန္ေဆာင္စာခ်ဳပ္ ဟုတ္/မဟုတ္ဆုိတာ ဥပေဒသေဘာအရ ကာယကံရွင္မယားၾကီးကလြဲရင္ အျခားလူက ၀င္ေျပာခြင့္ မရွိပါဘူး။ မိသားစုကိစၥျဖစ္ေနလုိ႕ပါဘဲ။
ေနာက္တစ္ခုက အိမ္ေထာင္သည္ေယာက်ာ္းေတြအတြက္ တရားမ၀င္ဇိမ္ခန္းေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႕ ခက္ခဲသြားေစႏိုင္ပါတယ္။
(၈) ျပည့္တန္ဆာႏွင့္ အတူေနျခင္း ကိစၥ
------------------------------------------
အိမ္ေထာင္ရွိလွ်က္နဲ႕ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း၊ တစ္ျခားမိန္းမနဲ႕ လင္မယားလုိအတူေနျခင္းဟာ အျပစ္ရွိတယ္ဆုိေတာ့ အိမ္ေထာင္ျပဳမွမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည့္တန္ဆာအိမ္သြားတာ၊ ကကေလးနဲ႕ အတူေနတာ၊ အခ်စ္သစ္ေတြ႕လုိ႕ အတူေနတာအထိ အက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ပါဘဲ။ ထပ္ေတြ႕ရင္လည္း အႏုႆာရ တဏွာနဲ႕ ေနရမယ့္သေဘာျဖစ္ပါတယ္။
လူ႕သဘာ၀နဲ႕ ဆန္႕က်င္တဲ့ဥပေဒကို သူေတာ္စင္ၾကီးေတြ လုိက္နာၾကပါလိမ့္မယ္။
လူတစ္ေယာက္မွာ ဇီ၀ကမၼလုိအပ္ခ်က္အရ က်န္းမာေရးအေျခအေနအရ လက္ရွိအိမ္ေထာင္အျပင္ ခဏလုိအပ္တာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဇနီးသည္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေနတုန္းႏွင့္ ေသြးဆံုးတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ အျပင္မွာ ခဏလုိအပ္တာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါ တယ္။ ဇနီးသည္ရဲ႕ က်န္းမာေရးအေျခအေနအရလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလုိလုိအပ္ခ်က္ရွိတာနဲ႕ဘဲ ေထာင္မက် ဖုိ႕ အိမ္ေထာင္ၾကီးကုိ ကြဲရမွာတဲ့လား။ သံေယာဇဥ္ေတြ ဘယ္သြားထားမတုန္း။
(၉) အိမ္ေထာင္မႈဘ၀ကို ဥပေဒက စြက္ဖက္ေနျခင္း
-------------------------------------------------
ကုိယ့္မိသားစုအေျခအေန၊ ကုိယ့္ဘ၀အေျခအေန၊ ကုိယ့္က်န္းမာေရးအေျခအေန၊ ဇနီးသည္ရဲ႕ က်န္းမာေရးအေျခအေနေတြကို လုိက္ျပီး မိသားစုဘ၀ေတြကို တည္ေဆာက္ထားရတာပါ။ အားလံုး တစ္လင္ တစ္မယားဘဲ ျဖစ္ခ်င္ၾကပါတယ္။ အေျခအေန၊ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ခြင့္မရသူေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။
အဲလုိရွိတာနဲ႕ဘဲ ေထာင္ဒဏ္၊ ေထာင္အက်မခံခ်င္ရင္ လက္ရွိအိမ္ေထာင္ကြဲဆုိေတာ့ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ႕ အိမ္ေထာင္မႈခန္းဘ၀ကို ဥပေဒက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ရာေရာက္ေနပါတယ္။
တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒဟာ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ပါ။ ထပ္ယူရင္ ေထာင္က်။ သူႏိုင္ငံနဲ႕သူ ဟုတ္ပါ တယ္။ လူဦးေရ မ်ားတာကုိး။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ဆီမွာ ေထာင္ခ်ဖုိ႕ လုိလုိ႕လား။ တစ္အိမ္ေထာင္စနစ္၊ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ကို လက္ခံ တယ္ဆုိရင္ က်န္တဲ့ပတ္သက္မႈကုိ ဥပေဒက အသိအမွတ္ျပဳရံုဘဲေပါ့။ ဘာလုိ႕ ေထာင္ခ်ရမွာလဲ။
(၁၀) စစ္တမ္းေကာက္ယူရန္ လုိအပ္ျခင္း
---------------------------------------------
ဒီဥပေဒမျပ႒ာန္းမီ စစ္တမ္းေကာက္ဖုိ႕ လုိအပ္ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ လူမႈစိတ္ေနစိတ္ထားနဲ႕ ထံုးတမ္းေတြ ကို ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္သင့္ပါတယ္။
အရြယ္ေရာက္ျပီး က်ားလူပ်ိဳဦးေရဟာ အရြယ္ေရာက္ျပီး အပ်ိဳအားလံုးေပါင္းထက္ မ်ားေနဖို႕ လိုအပ္ပါ တယ္။ အဲသလုိဆုိရင္ ဒီဥပေဒျပ႒ာန္းထားတာဟာ သင့္ေတာ္ေကာင္း သင့္ေတာ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေယာက်ာ္းဦးေရ ထက္ အမ်ိဳးသမီးဦးေရ မ်ားေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ပိုေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဘယ္သူေစာင့္ေရွာက္မွာလဲ စဥ္းစား စရာပါ။
ထုိင္း၊ စကၤာပူမွာ ဥပေဒမျပ႒ာန္းမီ စစ္တမ္းေကာက္ယူေလ့ရွိပါတယ္။ ဘယ္လုိဘဲ စစ္တမ္းေကာက္ ေကာက္ ရလဒ္ကေတာ့ လြဲတတ္ပါတယ္။ စစ္တမ္းမေကာက္ဘဲ တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္းလုိက္တာ ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပအပ္ပါတယ္။
ေလးစားစြာျဖင့္
ဦးဖုိးျဖဴ
ျမဴ ႏွင္း(ေအးရိပ္ျငိမ္)
တစ္လင္တစ္မယား ဥပေဒျပ႒ာန္းလိုက္ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးထု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သေဘာက်ၾကတယ္။ မ်ိဳးခ်စ္ေတြကလည္း ကိုယ့္စိတ္ကူးနဲ႕ကုိယ္ သေဘာေခြ႕ေနၾကတယ္။ တစ္လင္တစ္မယားဆုိရံု အေပၚယံ ၾကည့္ရံုနဲ႕ေတာ့ အေျဖမထြက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဥပေဒျပ႒ာန္းလုိက္ျခင္း၏ အႏွစ္သာရကုိ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ သီးျခားရလဒ္ေတြ ထြက္ေနတာကို ေအာက္ပါအတုိင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။
(၁) ထံုးတမ္းဥပေဒကုိ ထိခိုက္ျခင္း
------------------------------------
တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒ ျပ႒ာန္းျပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒကုိ ဖ်က္သိမ္းလုိက္ရာ ေရာက္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒမွာ အိမ္ေထာင္မႈခန္း၊ အေမြခြဲေ၀ခန္းေတြ ရွိေနပါတယ္။ မယားျပိဳင္ စနစ္ကို လက္ခံထားပါတယ္။ တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒက ေနာက္မိန္းမယူတာကို ခြင့္မျပဳဘူး။ ေထာင္ခ်မယ္လုိ႕ ဆုိလုိက္တဲ့အတြက္ ေနာက္မိန္းမယူတာဟာ တရားမ၀င္ျဖစ္သြားပါတယ္။
ဥပေဒသေဘာအရ ထံုးတမ္းဥပေဒမွာ မယားျပိဳင္စနစ္ကို ဘယ္လုိဘဲ ခြင့္ျပဳ ခြင့္ျပဳ၊ တစ္လင္တစ္မယား အထူးဥပေဒက လႊမ္းမုိးသြားပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ထံုးတမ္းဥပေဒမွာ မယားျပိဳင္ကို လက္ထက္ပြားအက်ိဳး ခံစားခြင့္၊ ေမြးလာတဲ့ကေလးကို အေမြဆက္ခံခြင့္ ေပးေပမယ့္ အထူးဥပေဒက မယားျပိဳင္ကို တရားမ၀င္လုိ႕ သတ္မွတ္တဲ့အတြက္ ေနာက္မယားနဲ႕ သူ႕ကေလးေတြဟာ ပစၥည္းခြဲေ၀ခြင့္ႏွင့္ အေမြဆက္ခံခြင့္ ဆံုးရႈံံးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အလားတူဘဲ တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒဟာ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒကုိ ထိခိုက္ေစသလို အစၥလာမ္ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒႏွင့္ ဟိႏၵဴဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒကုိ ထိခိုက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၂) မိသားစုမ်ား ျပိဳကြဲႏိုင္ျခင္း
------------------------------------
ေနာက္မယားယူခ်င္ရင္ ပထမ မယားကို ကြာရွင္းႏိုင္တာဘဲလုိ႕ ဆုိစရာရွိပါတယ္။ တစ္လင္တစ္မယား ဥပေဒကလည္း အိမ္ေထာင္ၾကီးရွိလွ်က္နဲ႕ ေနာက္မိန္းမ မယူရဘူးလို႕ ဆုိထားတာကိုး။ ဒီေတာ့ မယားၾကီးနဲ႕ ကြာရေတာ့မယ္။ မယားၾကီးနဲ႕ ကြာရျပီ ဆုိကတည္းက သူတုိ႕ ထူေထာင္ထားတဲ့ လူမႈစီးပြား၊ လုပ္ငန္းစီးပြားေတြ ပ်က္စီးရလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းအရ ရွိျပီးသားစီးပြားကုိ သရက္ေစ့ထက္ျခမ္း ခဲြရမွာ မုိ႕လုိ႕ဘဲ။
ေနာက္မယားလုိခ်င္တဲ့ ေယာက်္ားက ရွာတဲ့စီးပြားကို မိန္းမကုိ အကုန္မအပ္ေတာ့တာမ်ိဳး ျဖစ္လာႏိုင္ပါ တယ္။ ျမန္မာေတြရဲ႕ ဓေလ့မွာက ေယာက်ာ္းရွာတဲ့ပုိက္ဆံ မိန္းမကို အပ္ေလ့ရွိၾကတယ္။ ခုေတာ့ ဒီဥပေဒေၾကာင့္ ေယာက်ာ္းေတြက ကဲ့လာၾကလိမ့္မယ္။ လူမႈေရး ပိုမိုရႈပ္ေထြးလာႏို္င္ပါတယ္။
(၃) ဥပေဒအာဏာသက္၀င္ရန္ ခဲယဥ္းျခင္း
---------------------------------------------
ကဲ ေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္က ေနာက္မိန္းမယူထားပါျပီတဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ အျပင္မွာ သြားအိပ္ေနပါျပီတဲ့၊ မယားၾကီးကလည္း သိပါျပီတဲ့။ တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒအရဆုိ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ဘဲ။ ကုိယ့္ေယာက်ာ္းကုိ လက္ရွိမယားက တုိင္မွာတဲ့လား။ တုိင္ပါျပီတဲ့၊ ႏွစ္ဘက္ေဆြမ်ိဳးၾကားမွာ ကုိယ့္ေယာက်ာ္းကို ေထာင္ထဲထည့္တဲ့ မိန္းမက ဘယ္လုိမ်က္ႏွာနဲ႕ ေနရမတဲ့လဲ။ မိသားစု၀င္က တုိင္တန္းတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ဖုိ႕ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ဥပေဒ အာဏာ သက္၀င္ဖုိ႕ ခဲယဥ္းပါလိမ့္မယ္။
(၄) ျခိမ္းေျခာက္ေငြညွစ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ျခင္း
---------------------------------------------------
ေနာက္မယားယူတာ၊ အျခားတစ္ေယာက္နဲ႕ အတူေနတာ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္လုိ႕ သတ္မွတ္ထားတယ္။ ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထံုးဥပေဒ ေနာက္ဆက္တဲြဇယား(၂)အရဆုိရင္ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ခ်မွတ္မယ့္အမႈမွာ ၀ရမ္းမပါ ဘဲ ဖမ္းလုိ႕ရတယ္။ ရဲအေရးပုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အဓိပါယ္။ အာမခံ မရဘူး။ ေက်ေအးခြင့္မရွိဘူး။
အျပင္မွာ တစ္ညေလး သြားအိပ္မိပါတယ္။ ဥပေဒအတားအဆီးေတြက တစ္ပံုၾကီးျဖစ္ေနတယ္။ အိပ္ေနတုန္း ဖမ္းမိတာနဲ႕ အခ်ဳပ္နဲ႕ ေနရေတာ့မယ္။ အာမခံမရေတာ့ဘူး။ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပစ္မႈ က်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ-၁၅၄ အရ မည္သူမဆို တိုင္တန္းလုိ႕ ရတယ္။ ျပင္ပသူစိမ္းတစ္ေယာက္က လူတစ္ဦး အျပင္မွာ အျခားတစ္ေယာက္နဲ႕ အိပ္တာကို မွတ္တမ္းယူျပီး ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ျပဳလုပ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဥပေဒအသစ္ဟာ ကုိယ့္မိသားစုအေရးကို သူစိမ္းကို စြက္ဖက္ခြင့္ ေပးရာေရာက္ေနပါတယ္။
(၅) လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ျပႆာနာ
-----------------------------
ကုိယ့္ေယာက်ာ္း အျပင္မွာ တစ္ျခားမိန္းမတစ္ေယာက္နဲ႕ သြားအိပ္ပါျပီတဲ့၊ ကာမပုိင္မိန္းမက တရားမစြဲ ဘဲ ရဲက ဒါမွမဟုတ္ အျခားျမင္တဲ့ တစ္ေယာက္က တရားစြဲခြင့္ရေနတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ျပစ္မႈက်င့္ထံုး ဥပေဒပုဒ္မ-၁၄၅၊ ရဲလက္စြဲ (ဒုတိယတြဲ) အပိုဒ္-၁၄၁၁ အရ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈမွာ မည္သူမဆုိ တုိင္ၾကားႏိုင္ လုိ႕ပါဘဲ။
ဒါဆုိရင္ ရဲေတြဟာ လူဆိုးသူခုိးဖမ္းတဲ့အလုပ္ေတြ လုပ္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဟိုတယ္ေတြ တည္းခုိခန္း ေတြမွာ အေပါက္ေစာင့္ေတြ လုပ္လာပါေတာ့မယ္။ အဖုိးၾကီးတစ္ေယာက္နဲ႕ ေကာင္မေလးေခ်ာေခ်ာ ေတြ႕တာနဲ႕ ဟိုတယ္၊ တည္းခုိးခန္း တံခါးကို ရိုက္ခ်ိဳးဖမ္းခြင့္ ရွိေနပါတယ္။ ရဲအေရးပိုင္တဲ့အမႈမွာ ျပစ္မႈက်င့္ထံုး ဥပေဒပုဒ္မ-၁၅၆ အရ ရဲက အလုိအေလ်ာက္ စံုစမ္းခြင့္ရွိေနလုိ႕ပါဘဲ။
ရဲကုိယ္တုိင္က ဒါမွမဟုတ္ ရဲက လက္ေထာက္ခ်တဲ့ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က ဒါမွမဟုတ္ အတြင္းသိ အစင္းသိ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က အျပင္မွာ မိန္းမတစ္ေယာက္နဲ႕ အိပ္တဲ့ေယာက်ာ္းကို ျခိမ္းေျခာက္လာႏိုင္ ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈျဖစ္ေနလုိ႕ မည္သူမဆုိ တုိင္တန္းခြင့္ ရွိေနလို႕ပါဘဲ။ ရဲစခန္းမွာ အမႈသြားဖြင့္လုိက္ရံုပါဘဲ။ ရဲကလည္း အမႈဖြင့္လွစ္ခြင့္ ရွိေနပါတယ္။ ျပစ္မႈက်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ-၁၅၄ အရ ရဲအေရးပိုင္တဲ့အမႈကုိ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း သိရွိသူ မည္သူမဆုိ အမႈဖြင့္လွစ္ခြင့္ ရွိေနလုိ႕ပါဘဲ။
ရဲက စံုစမ္းေထာက္လွမ္းျပီး သက္ေသေတြ တည္ေဆာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္တန္းလုိက္ရင္ကို လံုေလာက္ေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ခံရတဲ့ ကုိဖုိးေဆာ့ကေတာ့ အခ်ဳပ္နဲ႕ ေနေပေတာ့ဘဲ။ မသမာမႈေတြ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈျဖစ္လုိ႕ တုိင္ခ်က္ဖြင့္ျပီးတာနဲ႕ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းေတာ့မွာပါဘဲ။ အာမခံ မရတဲ့ အမႈျဖစ္လို႕ အခ်ဳပ္နဲ႕ ေနရပါေတာ့မယ္။
အရပ္ထဲမွာ ေငြေခ်းေငြငွားကိစၥကိုဘဲ ယံုၾကည္အပ္ႏွံစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ျပီး ျပန္မဆပ္ႏိုင္တာနဲ႕ ျပစ္မႈဥပေဒပုဒ္မ-၄၀၆ နဲ႕ တရားစြဲတာကို ျမင္ဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ အာမခံ မရတဲ့အမႈျဖစ္ေတာ့ အခ်ဳပ္ျပျပီး ေငြမရမက ေတာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ိဳးကို လုပ္လာၾကပါတယ္။ ဥပေဒကို အသံုးခ်ျပီး အာမခံမရျခင္းကို အသံုးခ်ျပီး လူလူခ်င္း ႏွိပ္စက္တဲ့ ကိစၥေတြကို ျမင္ဖူးၾကမွာပါ။
ေနာက္မယားထားမိတာနဲ႕ ဒါမွမဟုတ္ အျခားတစ္ေယာက္နဲ႕ အတူအိပ္မိတာနဲ႕ ရဲအေရးပုိင္တဲ့ျပစ္မႈလုိ႕ သတ္မွတ္ထားျပီး အာမခံမေပးတဲ့အတြက္ မသမာသူေတြက အခ်ဳပ္ျပျပီး ေငြညွစ္တဲ့ကိစၥေတြ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ိဳးသားေတြအေပၚ မိန္းကေလးအေယာင္ျပျပီး ဂိုဏ္းဖြဲ႕ေငြညွစ္မႈေတြ ေပၚလာႏိုင္ ပါတယ္။ ဥပေဒအသစ္ဟာ ဥပေဒကုိ နားလည္တဲ့ လူဆုိးဂိုဏ္းေတြအတြက္ လုပ္စားဖုိ႕ အခြင့္အလမ္း ေပးရာ ေရာက္ေနပါတယ္။
(၆) ျပစ္ဒဏ္ကုိ ျပင္ဆင္သင့္ျခင္း
----------------------------------
တကယ္ေတာ့ ေနာက္မယားထားတာ၊ အျပင္မွာ အတူေနတာ လူမႈေရးကိစၥသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပစ္မႈမဟုတ္ပါ။ ျပစ္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ သတ္မွတ္ျခင္းမွာလည္း အလြန္မ်ားပါတယ္။ မျဖစ္မေန ျပစ္ဒဏ္သတ္မွတ္ဖုိ႕ လုိအပ္တယ္ဆုိရင္လည္း ေထာင္ဒဏ္(၃)ႏွစ္ေအာက္သာ ျပ႒ာန္းသင့္ပါတယ္။
အထူးဥပေဒအရ ေထာင္ဒဏ္(၃)ႏွစ္ေအာက္ ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ ျပစ္မႈက်င့္ထံုးဥပေဒ ေနာက္ဆက္တဲြ ဇယား(၂) အရ ၀ရမ္းမပါဘဲ ဖမ္းဆီးခြင့္ မရွိပါဘူး။ အာမခံ ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ရမ္းမပါဘဲ ဖမ္းဆီးခြင့္ မရွိဘူး ဆုိရင္ ရဲအေရးမပိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ရဲအေရးမပုိင္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ ရဲစခန္းမွာ ေတြ႕ကရာလူက အမႈသြားေရာက္ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ရဲအေရးမပိုင္တဲ့အမႈကုိ တရားရံုးမွာ ဦးတုိက္ေလွ်ာက္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရဲအေရး ပုိင္တဲ့အမႈမွာလုိ အမႈတုိင္ၾကားရံုႏွင့္ တရားရံုးေရွ႕ သက္ေသထြက္ရံုေလာက္ဘဲ တာ၀န္ရွိမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ရဲအေရးပုိင္တဲ့အမႈမွာလုိ ရဲက သက္ေသေတြကို စစ္ေဆးတင္ျပတာမ်ိဳးလုပ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဦးတုိက္ ေလွ်ာက္ထားရတဲ့အမႈျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တာကို မည္သူမဆုိ တုိင္ၾကားခြင့္ ရွိသည့္တုိင္ေအာင္ ကိုယ္တင္ျပလိုတဲ့ သက္ေသေတြကို ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ တင္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတိုက္ေလွ်ာက္ထားမႈ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဦးတုိက္တုိင္တန္းသူဟာ စြဲခ်က္မတင္မခ်င္း တရားရံုးတက္ေရာက္ရပါလိမ့္မယ္။
ေထာင္ဒဏ္ကို (၃)ႏွစ္ေအာက္ ျပ႒ာန္းလုိက္မယ္ဆုိရင္ ရဲအေရးမပိုင္တဲ့အမႈျဖစ္တဲ့အတြက္၊ ဦးတုိက္ ေလွ်ာက္ထားရေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္၊ ဦးတုိက္ေလွ်ာက္ထားသူကုိယ္တုိင္ စြဲခ်က္မတင္မခ်င္း ရံုးတက္ေရာက္ ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို အလြယ္တကူ စြပ္စြဲမႈေတြ မျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ကာမပိုင္ျဖစ္သူ လက္ရွိမယားကုိယ္တုိင္က မေက်နပ္လုိ႕ တရားစြဲဆုိတာမ်ိဳး ျဖစ္မွသာ ပိုမိုသဘာ၀က်မည္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္ အျပင္မွာအိပ္တာကို ကာမပိုင္ မိန္းမ မဟုတ္တဲ့ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က တရားစြဲဆုိခြင့္ ရွိေအာင္ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ ျပ႒ာန္းထားျခင္းျဖင့္ ရဲအေရးပိုင္မႈ ျဖစ္ေနေစသည္မွာ တရားမွ်တမႈ မရွိပါ။
(၇) ဥပေဒ လက္တစ္လံုးျခား ကိစၥရပ္မ်ား
--------------------------------------------
အိပ္ေထာင္ရွိလွ်က္နဲ႕ ေနာက္မိန္းမနဲ႕ေနရင္ ေထာင္ဒဏ္ဆုိေတာ့ ပထမအိမ္ေထာင္ကို ကြဲတဲ့ဟန္ေဆာင္ စာခ်ဳပ္ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ပထမ မိန္းမကို ဆက္တာ၀န္ယူထားမယ္။ လုပ္ေကၽြးမယ္။ ကေလးေတြကိုလည္း ဆက္ေက်ာင္းထားမယ္ဆုိရင္ အိမ္ေထာင္မကြဲလိုတဲ့ မိန္းမကေတာ့ ဟန္ေဆာင္စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထုိးေပးႏိုင္ပါတယ္။
ဒုတိယမယားနဲ႕လည္း ေနာက္ထပ္ ဟန္ေဆာင္ကြဲ စာခ်ဳပ္ေတြ ထပ္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ပထမ၊ ဒုတိယ ဆက္ေပါင္းေနမယ္၊ ကေလးေတြလည္း ဆက္ေမြးေနမယ္၊ ေထာင္လည္း မက်ဘူး။ အဆက္ဆက္ကြာရွင္းစာခ်ဳပ္ ေတြ ကုိင္ထားလုိက္ရံုဘဲ၊ ေနာက္မယားေတြ ဆက္ယူခြင့္ ရွိေနပါတယ္။
မယားကို အေသႏိုင္တဲ့လူမ်ိဳးေတြဟာ ဘယ္သူေတြလဲ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ဘယ္လူမ်ိဳးေတြမွာ ဒီလုိကိစၥမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္သလဲ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။
ဒီတစ္လင္တစ္မယားဥပေဒဟာ ဘာသာေရးအရ မယားအမ်ားယူစနစ္ကုိ က်င့္သံုးတဲ့ လူမ်ိဳးေတြကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါဘူး။ သူတုိ႕မယားကုိသူတုိ႕ ႏိုင္လုိ႕ပါဘဲ။ ကြာရွင္းဟန္ေဆာင္စာခ်ဳပ္ေတြ လုပ္လာႏိုင္လုိ႕ပါဘဲ။ ဟန္ေဆာင္စာခ်ဳပ္ ဟုတ္/မဟုတ္ဆုိတာ ဥပေဒသေဘာအရ ကာယကံရွင္မယားၾကီးကလြဲရင္ အျခားလူက ၀င္ေျပာခြင့္ မရွိပါဘူး။ မိသားစုကိစၥျဖစ္ေနလုိ႕ပါဘဲ။
ေနာက္တစ္ခုက အိမ္ေထာင္သည္ေယာက်ာ္းေတြအတြက္ တရားမ၀င္ဇိမ္ခန္းေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႕ ခက္ခဲသြားေစႏိုင္ပါတယ္။
(၈) ျပည့္တန္ဆာႏွင့္ အတူေနျခင္း ကိစၥ
------------------------------------------
အိမ္ေထာင္ရွိလွ်က္နဲ႕ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း၊ တစ္ျခားမိန္းမနဲ႕ လင္မယားလုိအတူေနျခင္းဟာ အျပစ္ရွိတယ္ဆုိေတာ့ အိမ္ေထာင္ျပဳမွမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည့္တန္ဆာအိမ္သြားတာ၊ ကကေလးနဲ႕ အတူေနတာ၊ အခ်စ္သစ္ေတြ႕လုိ႕ အတူေနတာအထိ အက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ ေထာင္ဒဏ္(၇)ႏွစ္ပါဘဲ။ ထပ္ေတြ႕ရင္လည္း အႏုႆာရ တဏွာနဲ႕ ေနရမယ့္သေဘာျဖစ္ပါတယ္။
လူ႕သဘာ၀နဲ႕ ဆန္႕က်င္တဲ့ဥပေဒကို သူေတာ္စင္ၾကီးေတြ လုိက္နာၾကပါလိမ့္မယ္။
လူတစ္ေယာက္မွာ ဇီ၀ကမၼလုိအပ္ခ်က္အရ က်န္းမာေရးအေျခအေနအရ လက္ရွိအိမ္ေထာင္အျပင္ ခဏလုိအပ္တာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဇနီးသည္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေနတုန္းႏွင့္ ေသြးဆံုးတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ အျပင္မွာ ခဏလုိအပ္တာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါ တယ္။ ဇနီးသည္ရဲ႕ က်န္းမာေရးအေျခအေနအရလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလုိလုိအပ္ခ်က္ရွိတာနဲ႕ဘဲ ေထာင္မက် ဖုိ႕ အိမ္ေထာင္ၾကီးကုိ ကြဲရမွာတဲ့လား။ သံေယာဇဥ္ေတြ ဘယ္သြားထားမတုန္း။
(၉) အိမ္ေထာင္မႈဘ၀ကို ဥပေဒက စြက္ဖက္ေနျခင္း
-------------------------------------------------
ကုိယ့္မိသားစုအေျခအေန၊ ကုိယ့္ဘ၀အေျခအေန၊ ကုိယ့္က်န္းမာေရးအေျခအေန၊ ဇနီးသည္ရဲ႕ က်န္းမာေရးအေျခအေနေတြကို လုိက္ျပီး မိသားစုဘ၀ေတြကို တည္ေဆာက္ထားရတာပါ။ အားလံုး တစ္လင္ တစ္မယားဘဲ ျဖစ္ခ်င္ၾကပါတယ္။ အေျခအေန၊ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ခြင့္မရသူေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။
အဲလုိရွိတာနဲ႕ဘဲ ေထာင္ဒဏ္၊ ေထာင္အက်မခံခ်င္ရင္ လက္ရွိအိမ္ေထာင္ကြဲဆုိေတာ့ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ႕ အိမ္ေထာင္မႈခန္းဘ၀ကို ဥပေဒက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ရာေရာက္ေနပါတယ္။
တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒဟာ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ပါ။ ထပ္ယူရင္ ေထာင္က်။ သူႏိုင္ငံနဲ႕သူ ဟုတ္ပါ တယ္။ လူဦးေရ မ်ားတာကုိး။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ဆီမွာ ေထာင္ခ်ဖုိ႕ လုိလုိ႕လား။ တစ္အိမ္ေထာင္စနစ္၊ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ကို လက္ခံ တယ္ဆုိရင္ က်န္တဲ့ပတ္သက္မႈကုိ ဥပေဒက အသိအမွတ္ျပဳရံုဘဲေပါ့။ ဘာလုိ႕ ေထာင္ခ်ရမွာလဲ။
(၁၀) စစ္တမ္းေကာက္ယူရန္ လုိအပ္ျခင္း
---------------------------------------------
ဒီဥပေဒမျပ႒ာန္းမီ စစ္တမ္းေကာက္ဖုိ႕ လုိအပ္ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ လူမႈစိတ္ေနစိတ္ထားနဲ႕ ထံုးတမ္းေတြ ကို ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္သင့္ပါတယ္။
အရြယ္ေရာက္ျပီး က်ားလူပ်ိဳဦးေရဟာ အရြယ္ေရာက္ျပီး အပ်ိဳအားလံုးေပါင္းထက္ မ်ားေနဖို႕ လိုအပ္ပါ တယ္။ အဲသလုိဆုိရင္ ဒီဥပေဒျပ႒ာန္းထားတာဟာ သင့္ေတာ္ေကာင္း သင့္ေတာ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေယာက်ာ္းဦးေရ ထက္ အမ်ိဳးသမီးဦးေရ မ်ားေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ပိုေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဘယ္သူေစာင့္ေရွာက္မွာလဲ စဥ္းစား စရာပါ။
ထုိင္း၊ စကၤာပူမွာ ဥပေဒမျပ႒ာန္းမီ စစ္တမ္းေကာက္ယူေလ့ရွိပါတယ္။ ဘယ္လုိဘဲ စစ္တမ္းေကာက္ ေကာက္ ရလဒ္ကေတာ့ လြဲတတ္ပါတယ္။ စစ္တမ္းမေကာက္ဘဲ တစ္လင္တစ္မယားဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္းလုိက္တာ ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပအပ္ပါတယ္။
ေလးစားစြာျဖင့္
ဦးဖုိးျဖဴ
ျမဴ ႏွင္း(ေအးရိပ္ျငိမ္)