ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာအေပၚ တံု႔ျပန္ခ်က္ကြဲျပား

ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာအေပၚ တံု႔ျပန္ခ်က္ကြဲျပား

ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ အထူးစိုးရိမ္ရတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အစီရင္ခံစာသစ္မွာ သတ္မွတ္လိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ သေဘာထား အျမင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနၾကပါတယ္။ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ အခုလို သတ္မွတ္ခံရတယ္ဆိုတာကို လက္မခံ ပယ္ခ်သူရွိသလို သေဘာတူသူလည္း ရွိေနတာပါ။ အျပည့္အစံုကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဘာသာေရးအရ လြတ္လပ္ခြင့္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ အဆင့္ထဲမွာ တ႐ုတ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ အီရန္၊ ဆူဒန္၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏိုင္ငံေတြနဲ႔အတူ Tier 1 အဆင့္ ႏိုင္ငံအျဖစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သတ္မွတ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေထာင္ဂဏန္းရိွတဲ့ မူဆလင္ေတြ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး John Kerry က ဒီအစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္တဲ့ ရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။

ဒီအခ်က္ကို ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈမွာေရာ၊ မ်ိဳးေစာင့္လႈပ္ရွားမႈမွာေရာ ဦးေဆာင္ေနတဲ့  မႏၱေလးတိုင္း ေဒသႀကီး မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ ဆရာေတာ္ ဦး၀ီရသူက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရွိတယ္လို႔ အခိုင္အမာ ယံုၾကည္တဲ့အေၾကာင္း အခုလို ဗီြအိုေအ ကို မိန္႔ပါတယ္။

“သူတို႔ တဖက္သတ္ တုိင္ၾကားတဲ့သူေတြရဲ႕ တုိင္စာေတြကိုပဲ ယံုၾကည္ၿပီးေတာ့ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အစီရင္ခံစာပါ။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ပကတိအေျခအေနနဲ႔ လံုး၀ ဆန္႔က်င္ဘက္ႀကီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြျဖစ္တာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်။ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြျဖစ္တာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၊ ဘာသာတခုကို ပစ္မွတ္ထားၿပီးေတာ့ အဓမၼ အႏုိင္က်င့္တာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္တာေတြ လုပ္လို႔ပါ။ အဲ့ဒါပါ။ ေနာက္တခုကေတာ့ ဦးဇင္းတုိ႔ဘာသာတရားက လူတုိင္းကို လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ေပးထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တျခားတျခားေသာ ႏုိင္ငံေတြထက္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံက လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ ရပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္မေပးတာ ဘာသာတခုပဲရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီဘာသာတခုကေတာ့ ခရစ္ယာန္ကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္မေပးဘူး။ ဟိႏၵဴကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ မေပးဘူး။ ဗုဒၶဘာသာကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ မေပးဘူး။ သူတို႔ေတြကို ရည္ရြယ္ၿပီး ေျပာတာဆုိရင္ေတာ့ မွန္ပါတယ္ေနာ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဘာသာေရးအရ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရတာဟာ ျပည္တြင္းမွာျဖစ္တဲ့ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္လို႔ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဘာသာေပါင္းစံုက ေခါင္းေဆာင္ေတြက  လက္ခံထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ျဖစ္ေနတာဟာ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးနီးပါးနဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘဲ အစြန္းေရာက္ လူနည္းစုတစုရဲ႕ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတာလို႔ ႐ႈျမင္သူကေတာ့ ခရစ္ယာန္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ တဦးလည္းျဖစ္၊ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ နာယကတဦးလည္းျဖစ္တဲ့ သိကၡာေတာ္ရ ေဒါက္တာ ေစာမာေဂ်ႀကီးက ေျပာပါတယ္။

“ဘာသာေရးရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာ ေပးထားၿပီးသားပဲ။ အဲေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကေတာ့ ဒါကေတာ့ ဘာသာေရးပဋိပကၡထက္ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ဟာေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Myanmar Interfaith Group လို႔ ေခၚတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရးအဖြဲ႔လည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ ခုနေျပာတဲ့ ဟာမ်ိဳးဆုိတာထက္ တကယ့္တကယ္တမ္းေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ မေျပာေလာက္တဲ့ လူနည္းစု အထူးသျဖင့္ အစြန္းေရာက္တဲ့ လူနည္းစုရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္တဲ့ ကိစၥေတြ ေပၚလာပါတယ္။”

ဟိႏၵဴဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ တဦးလည္းျဖစ္၊ ဓမၼပါလ (ဟိႏၵဴ) အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္တဦးလည္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာ လွထြန္းကေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ ဘာသာေရးအရ ခြဲျခားမႈေတြ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို လက္ခံၿပီးေတာ့ အၾကမ္းဖက္ အသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡေတြဟာ  ဘာသာတခုရဲ႕အေၾကာင္းကို အျခားဘာသာ၀င္ေတြက ေသခ်ာ ဂဃဏန မသိတာကေန နားလည္မႈေတြလြဲၿပီး ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာတာလို႔ သူက သံုးသပ္ပါတယ္။

“ဒါ ခြဲျခားတယ္ဆုိတာေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ျမင္ေနရတာပဲေလ အားလံုးက။ ရွိေတာ့ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဘာသာေပါင္းစံုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လူေတြမွာ မသိတဲ့အပိုင္းေပၚမွာ တဘက္ကိုပဲ စြဲစြဲၿပီးေတာ့ သြားေနတဲ့အပိုင္း က်ေနာ္ အဲ့လိုပဲထင္ပါတယ္။ ရွိတာကေတာ့ ဟိုးေအာက္ေျခ grassroots level မွာ ရွိေကာင္းေတာ့ရွိတယ္။ ဒါကေတာ့ ျငင္းဆုိလို႔လည္း မရပါဘူး။ အဲ့ဒါကလည္း လူေတြက ဘာသာတခုနဲ႔ တခုအေၾကာင္းကို မသိလို႔ပဲ ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ သံုးသပ္တယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ဘာသာေရး ခြဲျခားမႈကေတာ့ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ သိသိသာသာႀကီး မရွိေပမဲ့ မူဆလင္ဆိုရင္ အစိုးရ အလုပ္အကိုင္ကစလို႔ အားကစားနယ္ပယ္အထိပါ ခြဲျခားမႈေတြကေတာ့ ရွိသင့္သေလာက္ အခုထိ ရွိေနေသးတယ္ဆိုတာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္က ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသေရးမွဴး ဦးေအးလြင္က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား အရည္အေသြး၊ အရည္အခ်င္း ရွိေသာ္ျငားလည္းပဲ အလုပ္အကိုင္ေတြ မရဘူး။ က်ေနာ္သည္ပင္လွ်င္ အားကစားနယ္ပယ္မွာ ေရႊတံဆိပ္ဆု ရေအာင္လို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အျခားအျခားေသာ မိတ္ေဆြေတြဆီက ၾကားရတာကေတာ့ ဒီအားကစားနယ္ပယ္၊ အႏုပညာနယ္ပယ္၊ စာေပနယ္ပယ္လို နယ္ပယ္မွာေတာင္မွ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ႏွိပ္ခ်တာ၊ ခြဲျခားတာေတြဆုိတာက ရွိေနပါတယ္ဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ သိေနရပါတယ္။ ဟို အလုပ္အကိုင္ရတာတုိ႔၊ ဒီႏုိင္ငံျခားသြားေရးဆုိတာေတြကေတာ့ ခဏထားလိုက္ဦး။ ျပည္တြင္းမွာကုိက အဲ့ဒီလို ဟာမ်ိဳးေလးေတြက ရွိေနတယ္ဆုိတာကေတာ့ ဒါ စိတ္မေကာင္းဖြယ္ရာ ဒါ အမွန္တရားတခုပါ။”

ဒီလို ဘာသာေရးအရ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြဟာ လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးတဲ့ အေနအထားတရပ္ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔လည္း  ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အလုပ္သမားေရးဆိုင္ရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Tom Malinowski က မေန႔က VOA နဲ႔ ေမးျမန္းခန္းမွာ ေထာက္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္ခဲ့တ့ဲ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္သစ္ မစၥ Yanghee Lee ကလည္း ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡေတြ၊ အမုန္းစကား ျပန္႔ပြားမႈေတြနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ မူဆလင္ေတြအေပၚ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရေၾကာင္း အစိုးရအေနနဲ႔ တာ၀န္သိစြာနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ႏိုင္ပါရန္ သတင္းစာရွင္းပြဲမွာ တိုက္တြန္းခဲ့ပါေသးတယ္။
 

  ေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္ | VOA

                                     ျမဴ ႏွင္း(ေအးရိပ္ျငိမ္)